Czym są klauzule niedozwolone?
Klauzule niedozwolone (inaczej „klauzule abuzywne”) to postanowienia umowy zawartej pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą (np. bankiem, czy deweloperem), które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy.
Przykładowo – w przypadku umów kredytowych, za klauzule niedozwolone sądy uznają postanowienia, które nie podają sposobu i nie wyjaśniają, w jaki sposób kurs CHF (czy innej waluty obcej) będzie ustalany przez bank do operacji ustalenia wysokości kredytu/wypłaty kredytu oraz spłaty kredytu. Najczęściej są to postanowienia, w których bank odsyła do swojej tabeli kursowej i np. wskazuje, że raty kredytu spłacane będą w złotych, po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej banku obowiązującego na dzień spłaty.
W przypadku umów deweloperskich, klauzule niedozwolone występują najczęściej w odniesieniu do kar umownych. Deweloperzy przewidują, że za zwłokę w wydaniu lokalu kupującemu przysługuje kara umowna, liczona w wysokości x za każdy dzień zwłoki. Jednocześnie ograniczają wysokość tej kary, np. wskazując, że nie może ona przekroczyć x% wartości ceny brutto mieszkania. Zgodnie z takim zapisem, opóźnienie dewelopera może trwać nawet rok, a kupujący otrzyma „rekompensatę” w ograniczonej wysokości. Takie postanowienia, właśnie w zakresie, w jakim ograniczają możliwość naliczania kary umownej powyżej wskazanych wartości, czyli np. owych z % ceny brutto za lokal, stanowią niedozwolone klauzule umowne i jako takie nie wiążą one konsumenta. W tym przypadku, dla konsumenta nie jest wiążące ograniczenie odpowiedzialności dewelopera.